سلام و سلام و هزار سلام. امروز با ادامه ي درس كودك درون در خدمتتون هستم.امروز مي خوايم با هم درباره ي كودك آسيب پذير درون و نحوه ي حمايت از اون حرف بزنيم پس بي مقدمه مي ريم سراغ بحث امروزمون.

كودك درون جنبه هاي مختلفي داره كه شامل موارد زير ميشه. و ما در چند جلسه اين موارد رو با هم بررسي مي كنيم.

جنبه هاي كودك درون :

كودك آسيب پذير_ كودك خشمگين_ كودك بازيگوش _ كودك خلاق_ كودك معنوي.

كودك آسيب پذير درون چيه ؟

ما به صورت نوزادي آسيب پذير به دنيا مي آيم ، ناتوان و متكي به بزرگسالان كه بهشون نياز داريم تا نيازهامون رو برآورده كنن.در نتيجه هم از نظر جسمي هم عاطفي، بايد مورد مراقبت و حمايت قرار بگيريم .ما كم كم رشد مي كنيم و بزرگ مي شيم اما اون موجود حساس و  شكننده ي دروني هرگز ناپديد نميشه.اگر چه در نهان منتظر مي مونه تا يك بار ديگه اون رو باز بيابيم. اين جنبه ي بسيار حساس و شكننده ي كودك درون را" كو دك آسيب پذير درون " مي نامند.

يكي از خصوصيتهاي كودك آسيب پذير درون، حساسيت شديد اون نسبت به محيطيه كه توي اون قرار مي گيره. يعني انرژي يا امواج ديگران رو دريافت مي كنه.در واقع احساسهاي ابراز نشده ي ديگران رو دريافت مي كنه و فريب ظاهر افراد و گول كلمات اونها رو نمي خوره .يعني مي فهمه كه كي داره حقيقت رو مي گه و كي دروغ. اين همون قسمتيه در درون ما كه كودك درون ما به صورت فطري و طبيعي اون رو داره اما ما به مرور زمان اون رو فراموش و انكار مي كنيم. ( بنابراين وقتي ما كودك آسيب پذير درونمون رو درك مي كنيم دريافتهاي شهودي ما بيشتر مي شه!)

سوال _ چطور مي تونيم كودك آسيب پذير درونمون رو تشخيص بديم و بفهميم اين جنبه از كودك درونمون داره با ما صحبت مي كنه؟

جواب:

***هر وقت احساس مي كنيم كه حساس و شكننده ايم و احتياج به حمايت داريم، در واقع كودك آسيب پذير درون داره با ما حرف مي زنه. اون خودش رو از طريق خستگي و درد و بيماري نمايان مي كنه و گاهي هم از طريق ابراز غم و اشك و ناله و اندوه يا ترس.

*** همين طور ميل شديد به پنهان شدن و پناه گرفتن هم مي تونه نشونه ي فرياد شنيده نشده ي كودك آسيب پذير درون باشه و حاكي از اين درخواست كودك كه مي گه : " ترسيده ام. حمايتم كن. تركم نكن.مواظبم باش."وقتي كودك آسيب پذير درون خودش رو با خستگي و درد و بيماري نشون مي ده مثل يه بچه ي مريض به پرستاري نياز داره . ( در صورت تصادف و جراحت و آسيب جسماني كودك آسيب پذير درون به اوج حساسيت خودش مي رسه.)

***وقتي شخصي افسرده است شايد كودك آسيب پذير درونش احساس مي كنه كه كتك خورده و زخمي شده.اغلب اوقات وقتي " والد نكوهشگر درون " به صحنه مي آد، و اداره ي امور رو در دست مي گيره، واكنش طبيعي و سالم " خشم" كودك درون ، سركوب و آنگاه دروني ميشه.اينجا كودك درون دچار احساس خفقان ميشه و اين سرزندگي اون رو از بين مي بره.

***بنابراين وقتي كه يه فرد بالغ شور و شوق زيستن رو احساس نمي كنه ، قطعا" اين نشونه ي محبوس شدن كودك درونشه. اين به معني اون نيست كه تمام مدت بايد شاد باشيم.نه! ولي كودك درون بايد بتونه احساسهايش را_ هر چه كه باشد_ احساس كنه. ربودن احساسهاي كودك درون يعني ربودن شادماني و زندگي از كودك درون و محبوس كردن اون. چون احساسها از انرژي ويژه اي برخوردارند.شايد ما نگذاريم كه حتي خودمون از احساسهاي راستين خودمون آگاه بشيم اما انرژي عاطفي اونها از بين نمي رن و در لايه هاي زيرين درون ما پنهان مي مونن. ( كه همينها بعدا" به شكل دردها يا اعتيادها يا مشكلات عاطفي و ذهني و رواني يا رفتارهاي وسواس آميز و ...بيرون مي زنن.)

_ تمرين براي پيشواز از كودك آسيب پذير درون :

در جايي كه بتونيد با خودتون تنها باشيد و مخصوصا" افراد آزار دهنده اونجا نباشن بنشينيد و در ذهنتون جاي بسيار ويژه اي رو مجسم كنيد. خلوتگاهي كه خودتون و كودك آسيب پذير درونتون بتونين مدتي رو با هم بگذرونيد. جايي رو انتخاب كنيد كه كودك درونتون بتونه در اون احساس ايمني كنه. چشمهاتون رو ببندين تا واقعا" بتونين اين مكان را ببينيد. اون وقت با دستي كه به اون تسلط ندارين تصوير كودك آسيب پذير درونتون رو بكشيد. بعد از اين نقاشي، با دستي كه بهش تسلط دارين، از كودك درونتون بپرسيد كه آيا حاضره كه مدتي رو با هم گفتگو كنين؟ ( با دست راست بپرسين و با دست چپ پاسخ بديد.) از كودك درونتون بپرسيد كه چه احساسي داره؟ آيا افراد يا اوضاع و شرايطي هست كه كودك آسيب پذير درونتون رو مي ترسونه يا غمگين مي كنه يا مي آزارد يا موجب ميشه كه اون احساس تنهايي كنه؟ از اون بپرسيد كه از شما چي مي خواد؟ و اينكه براي اينكه احساس بهتري داشته باشه چه كاري مي تونين براي اون انجام بدين؟اگه جوابهاي كودك آسيب پذيرتون براي شما خيلي روشن نيست از اون بخواين تا روشنتر پاسخ بده.

هر وقت اوضاع و شرايط زندگيتون باعث ميشه كه احساس تنهايي و وانهاده شدن پيدا كنيد، اين تمرين رو انجام بديد. بگذاريد كودك آسيب پذير درونتون احساسات واقعيش رو براتون بگه. بعضي احساسهايي كه ممكنه باعث آزار كودك درونتون شده باشه، عبارتند از :

ترس_ اندوه_ نااميدي_ وانهادگي و احساس تنهايي _ آزار عاطفي يا جسمي_ خستگي و بيماري_ مورد سو استفاده قرار گرفتن.

نكته _ يادتون باشه وقتي كه با كودك آسيب پذير درون كه مورد غفلت قرار گرفته يا احساس تنهايي و وانهادگي مي كنه شروع به گفتگو مي كنيم، ممكنه كه خشمگين بشه. اين طبيعيه! چه كسي وقتي ببينه كه تنها مونده و هيچ كس به حرفهش گوش نداده، خشمگين نميشه؟ پس اگه كودك درونتون شروع به پرخاش گري كرد بدونيد كه اون از تنها موندنش عصبانيه. بگذاريد احساسات واقعيش رو بروز بده.

نكته ي مهم _ ممكنه در تمرينات اوليه نتونيد با كودك آسيب پذير درونتون صحبت كنيد. شايد اون خودش رو پنهان كنه و پاسخ نده. اين هم طبيعيه. اين نكته ي مهم رو به خاطر بسپاريد كه " هيچ كس نمي خواهد در خانه زره به تن كند! اگر نتونيم به كساني كه با اونها زندگي مي كنيم اعتماد كنيم، زره مي پوشيم و از ترس آزار ديدن ، شروع مي كنيم به پنهان شدن."

در اين حالت صبور باشيد و به تمرينات ادامه بديد و به كودك ترسيده ي درونتون مهلت بدين تا كم كم به شما اعتماد كنه.در گفتگوها بهش بگيد كه ازش حمايت مي كنيد حتي اگه والد درون شما نظراتي مخالف اون داشته باشه.

_ بيماري و كودك درون :

قبلا" هم گفته بودم كه كودك درون خودش رو با بيماري نشون مي ده. يه قسمت كوتاه از صحبتهاي يك دوست با نام مثلا" مريم با كودك درونش رو براتون مي نويسم تا بفهمين كه منظورم چيه:

_ والد( دست راست) : تو فكر مي كني چرا مريم مدام احساس مريضي مي كنه و بيمار ميشه؟

_ كودك ( دست چپ) : مريم مدام مريضه. خيلي وقته سعي مي كنم توجهش رو به خودم جلب كنم ولي ديگه خسته شدم. اون از كارش متنفره. من هم از كارش متنفرم. ولي مريم به من گوش نمي ده. اصلا" نمي بينه كه من از اون همه كار كردن زوركي اون متنفرم. تنها راه براي اينكه سر اون كار احمقانه نره اينه كه من مريض بشم! اينجوري مجبور ميشه من رو ببينه و به من توجه كنه!

نتيجه : يكي از بديهي ترين راههاي ابراز وجود كودك درون بيماريه. هر وقت احساس بيماري جسمي يا روحي مي كنيد بدونين اين كودك آسيب پذير درونتونه كه آزار ديده و اين طوري داره خودش رو به شما نشون مي ده تا مجبور بشين ببينينش!

راه حل در زمان بيماري : براي درمان هر بيماري بايد با كودك آسيب پذيرتون صحبت كنيد و از اون پرستاري كنين. براي اين كار بايد احساسات اون رو بشنويد.به جاي اينكه شماتتش كنيد كه چرا بيمار شده يا مجبورش كنين كه به سر كار بره، بايد به نيازهاي اون توجه كنين.حتي مي تونين براي انجام كارهاتون در اين زمان از ديگران كمك بگيرين. بايد از هر راهي كه اون كودك به شما مي گه ، ازش مراقبت كنين. ( اين كار يعني تقويت والد مهرآميز درون كه بعدا" بيشتر در موردش مي خونيم.

پيشگيري از بيماري : حتما" اين رو شنيدين كه هميشه پيشگيري خيلي از درمان راحت تره. در مورد كودك درون هم همين طوره. بهترين راه پيشگيري از بيماريها اينه كه بگذاريد كودك آسيب پذير درون احساساتش رو به شما بگه و به اونها اهميت بدين. اون وقت ديگه اون نيازي به اين نداره كه با بيماري توجه شما رو به خودش جلب كنه. ( قبلا" در درسهاي دوست داشتن خود براتون گفتم كه دوست داشتن خودتون باعث شفا ميشه.) "گفتگو با جسم " بهترين شيوه ي پيشگيري ( و درمان بيماري ) است.

_تمرين گفتگو با جسم :

آروم بنشينين و با جسمتون هم نوا بشين. ببينين آياهيچ كدوم از اندامها يا عضوهاي بدنتون دردناك يا منقبض يا در فشاره ؟ اگه بيشر از يك عضو از جسمتون ناراحتي داره ذهنا" به تك تك اونها توجه كنيد و در هر دور تمرين با يكي از اونها صحبت كنين. بعد از انتخاب اينكه الان در اين تمرين با كدوم عضو بدنتون مي خواين صحبت كنين، با دستي كه به اون تسلطي ندارين، تصوير اون عضو ناراحت رو بكشين. با قلم ، مداد رنگي يا شمعي يا هر چيزي كه دوست دارين. از رنگهايي استفاده كنين كه حس اون عضو رو نشون مي دن. حالا با دستي كه به اون مسلط هستين از اون عضو بدنتون سوال بپرسين و بنويسيد. پاسخ عضو ناراحت رو با دستي كه به اون مسلط نيستين بدين. با دو رنگ مختلف بنويسين. پاسخ عضو ناراحت رو با همون رنگي كه تصوير اون عضو ناراحت رو كشيدين بنويسيد. در اين گفتگو از عضو بدنتون بپرسيد كه نامش رو بگه . بعد بهش بگيد چه احساسي داره؟ و چرا اون احساس رو داره؟ و سرانجام از اون عضو بپرسيد كه براي اين كه احساس بهتري داشته باشه از شما مي خواد كه چي كار كنيد؟

_ تمرين حركت با احساسها :

( بهتره در تنهايي و خلوت اين تمرين رو انجام بدين تا كودك درونتون بدون احساس ناامني خودش رو بروز بده.)

يك نوار موسيقي انتخاب كنين كه گوياي احساسهاي كودك درونتون باشه. مثلا" اگه اون ناراحته موسيقي غمگين بگذارين يا اگه مي ترسه يه موسيقي كه حس ترس رو منتقل مي كنه يا تنهايي يا شادي يا... اين موسيقي رو با يه ضبط صوت بگذاريد كه پخش بشه تا صداش رو بشنويد. حالا بگذاريد كه كودك درونتون به طور خود انگيخته هر جور كه دلش مي خواد اختيار جسم شما رو در دست بگيره و حركت كنه. بگذاريد برقصه! مهمترين نكته اينه كه فكر نكنيد اين حركت قشنگه يا زشت. خوبه يا بد و اصلا" چه طوري به نظر مي رسه. يادتون باشه حركت درست ي نارست در اين تمرين هيچ معني اي نداره. اين تمرين به كودك درونتون كمك ميكنه كه احساساتي رو كه پنهان كرده بيرون بريزه. در اين تمرين شايد به اين نتيجه برسين كه كودك درونتون يه تكيه گاه مي خواد مثل يك عروسك يا يه خرس پشمالو يا يه پتوي نرم يا حتي دلش بخواد در گوشه اي دنج و امن پناه بگيره و گريه كنه. بگذارين هر حركتي كه دلش مي خواد انجام بده.

_ نيازهاي كودك آسيب پذير درون :

يكي از مهمترين نيازهاي كودك آسيب پذير درون ، مسايل مربوط به بقاست. اگه بر اين باور باشيم كه به اندازه ي كافي كارآمد نيستيم و نمي تونيم خودمون معاش خودمون رو تامين كنيم، كودك درونمون احساس اضطراب پيدا مي كنه.درست مثل يه طفل كوچك كه والدينش نتونند درست و به حد كافي براي اون غذا يا پوشاك و مسكن و ... فراهم كنند.

 كودك آسيب پذير درون به هنگام گفتگوهاي نوشتاري بارها ترسي رو كه تامين مالي خودش داره نشون مي ده. اين ترس در اغنيا و فقرا يكسانه چون ربطي به ميزان پولداري ما نداره. بعضي وقتها اين ترس زاييده ي تجربه ي نداري در دوراني از زندگيمون مثلا" در دوران بچگيمونه.

شايد ديده باشيد كساني رو كه وضعيت مالي خوبي دارند اما اعتياد به كار دارن. در اين افراد بخش بالغ وجود با تمام قوت مي خواد از فقر بگريزه  اون وقت با اين همه كاري كه فرد انجام مي ده باز هم كودك درونش ، تنها مي مونه. شايد اون فرد ثروت كافي داشته باشه، اما چون خاطره هاي محروميت در گوشه و كنار ذهنش باقي مونده، كودك درون آسيب پذير اون به"  بچه اي در به در " تبديل شده كه هميشه در هراسه كه نكنه براي تامين مسكن يا غذا يا پوشاك بعديش دچار مشكل بشه پس زندگي رو تعطيل مي كنه و فقط و فقط كار مي كنه و كار مي كنه و كار!

( بنابراين كودك درون در به در هم جزوي از همون كودك آسيب پذير درونه)

در زندگي شخص " معتاد به كار ، جايي براي كودك درون باقي نمي مونه چه برسه به فضايي براي كودك آسيب پذير درون!

اضطراب براي بقا مي تونه به خاطر والديني باشه كه دوران ركود اقتصادي بزرگي رو طي كردن. شايد حتي بعدها متمول شده باشن اما ترس از دست دادن مال هميشه همراهشون بوده و اين رو به فرزندانشون هم منتقل كردن.

 ( به نظر من اين در مورد هر فقريه. مثلا" كسي كه زماني احساس فقر عاطفي كرده ممكنه در اوج داشتن محبت در كنارش دچار احساس" ترس از دست دادن محبت" باشه و اين باعث اضطراب كودك آسيب پذير درونش شده باشه. )

 حتما" در اين موارد با كودك آسيب پذير درونتون صحبت كنيد و بگذاريد احساساتش رو بگه تا بهتر اون رو بشناسيد و ازش حمايت كنيد.

هشياري :

هميشه بعد از هر سري تمرينات ، تمريني به نام هشياري رو انجام بديد. در اين تمرين با دستي كه به اون تسلط دارين ، بنويسين كه تمرينها رو چه طور انجام دادين و چي پيش اومد. فقط آنچه را كه تجربه كرديد و شاهدش بوديد و شنيديد _  بدون داوري _ بنويسيد. در اين تمرين ما مي آموزيم كه فقط درست تماشا كنيم و با ذهني باز گوش بديم ، تا به آگاهي ژرفي درباره ي خودمون برسيم.

خوب! اميدوارم اين تمرينات رو سر صبر و با اشياق انجام بديد تا به نتايج شگفت انگيزي درباره ي خودتون برسيد. براستي كسي كه سعي در شناخت خودش داشته باشه فرصتي براي انتقاد و قضاوت ديگران پيدا نمي كنه!

خدايا! كمكمان كن تا با مراقبت از كودك آسيب پذير درونمان، احساس كنيم كه در آغوش تو جاي داريم! آمين!